Mobilne planetarium w przedszkolu to edukacja astronomiczna najwyższej jakości dostosowana do wieku dzieci. Planetarium mobilne zaprasza pod kopułę dzieci w każdym wieku. Nasze seanse dla mobilnego planetarium są przygotowane tak, aby przedszkolaki zachwyciły się Kosmosem. W przenośnym planetarium Astro Arena zobaczysz, usłyszysz i dotkniesz Kosmos.
Mobilne planetarium
Astro Arena Edukacja Astronomiczna działa ze swoim przenośnym planetarium od 5 lat. Dokładnie 1 czerwca 2011 roku planetarium mobilne Astro Arena otworzyło swoje podwoje dla żądnych prawdziwego Kosmosu przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalistów, licealistów oraz wszystkich tych, którzy chcą być pod wrażeniem ogromnego i pięknego Kosmosu.
Mobilne planetarium Astro Arena realizuje swoją misję edukacji astronomicznej na wielu polach:
- przygotowujemy pokazy astronomiczne w planetarium na żywo: doświadczeni animatorzy Astro Arena przedstawią Ci niebo z migocącymi gwiazdami, groźnymi planetami, kolorowymi mgławicami oraz wielkimi galaktykami,
- prezentujemy autorskie, plastyczne filmy i seanse astronomiczne: przygotowane w kooperacji z licznymi instytucjami astronomicznymi (m.in. ESA, NASA)
- Astro Arena i planetarium mobilne oferuje liczne warsztaty astronomiczne; wśród cieszących się powodzeniem tytułów warsztatów wymienić należy: budowanie komety, życie gwiazd, stan nieważkości oraz czarne dziury,
- przenośne planetarium Astro Arena w ramach współpracy z uniwersytetami dziecięcymi proponuje popularnonaukowe wykłady astronomiczne dla dzieci w wieku 6-12 lat: „Wielki Wybuch i co dalej” oraz „Sygnały w Kosmos, czy kosmici naprawdę istnieją?”; wykłady, przygotowane przez doświadczonego promotora astronomii, okraszone są uzasadnioną dawką humoru oraz serią interaktywnych doświadczeń, które bawią nie tylko dzieci,
- pracownicy opracowali dla gości przenośnego planetarium prowokacyjny wykład astronomiczny, który zainteresuje młodzież i dorosłych: „Nie wierzę w horoskopy”,
- astronomia jest nauką obserwacyjną; zajęcia pod kopułą planetarium przenośnego rozszerzamy za każdym razem o ofertę obserwacji okiem nieuzbrojonym oraz przez teleskopy.
Animatorzy Astro Arena od 5 lat przemierzają okolice Kalisza, Wielkopolskę i cały kraj szerząc ze swoim planetarium mobilnym wiedzę astronomiczną wśród miast i miasteczek. Pragniemy, aby każdy, kto zetknie się z naszą ofertą edukacji astronomicznej był pod wrażeniem….
Spotkanie z Prof. Musielakiem
Tajemnica Wszechświata
Przed wakacjami w swoim tekście tu na blogu wspomniałem conieco o myśleniu indukcyjnym. Dzisiaj – już w nowym sezonie pracy planetarium Astro Arena – wracam do tematu. Planetarium przenośne ma bowiem tę zaletę, że już zanim zaproszę gości pod miękką kopułę wchodzę z nimi w dialog. A odpowiedzi są właśnie przejawem myślenia indukcyjnego w pełnej postaci.
Myślenie indukcyjne nazywane jest myśleniem wielopoziomowym, lateralnym. Po szczegóły odsyłam do wpisu z czerwca.
Stoję bowiem na tle 5-metrowego namiotu planetarium. Przede mną grupa szkolna, bądź przedszkolna. Ciekawość sięga zenitu. A przecież jeszcze nie weszli do środka…  Pytam więc: co to jest? Odpowiedzi są zwykle ciekawe. I rzadko związane z niebem i gwiazdami. Jedni krzyczą, że widzą balon, inni dostrzegają w moim planetarium piłkę, a jeszcze inni globus. Muszę przyznać, że biało-czarna kopuła planetarium mobilnego pozwala rozwinąć skrzydła wyobraźni.
A moi goście przecież nie robią przecież nic ponad typowe myślenie indukcyjne: z małego szczegółu próbują odkryć prawdę ogólną. Czy moje planetarium nie może być wielką piłką? I tak rozstawiam je – w większości – na salach gimnastycznych (więc pasuje!). Czy nie może być balonem? Po części jest balonem, bo wielki wentylator, przez cały czas pompuje do środka powietrze, nie pozwalając całkowicie opaść namiotowi (który wcale nie ma stelaża!).
Najbliżsi prawdy są jednak ci uczestnicy zabawy, którzy nazywają planetarium globusem. Globus to bowiem model Ziemi. Sztuczne niebo planetarium to przecież nic innego jak symulacja warunków panujących na tym globie w bezchmurną noc! Oczywiście – obruszą się znawcy tematu – Astro Arena oferuje wycieczki w Kosmos, na Księżyc, Marsa i jeszcze dalej. Tam, skąd glob ziemski wydaje się ziarnkiem piasku. Jest to oczywiście prawdą! Ale nie o tego rodzaju szczegóły w myśleniu indukcyjnym chodzi!
Myślenie indukcyjne to przede wszystkim rozumowanie praktyczne, bazujące na doświadczeniu, na tym co przed i pod kopułą planetarium przenośnego moi goście przeżywają. We wnioskowaniu pragnęliby korzystać ze wszystkich zmysłów. Kopułę oglądają i dotykają, a czasem kopią! Wsłuchują się w jednostajny ton wentylatora, albo w wesołe nuty piosenek astronomicznych.  Często też wąchają powietrze pod kopułą (wyobrażając sobie świeżą bryzę nad ciepłym oceanem, albo żywiczny zapach gorących lasów deszczowych). Sądy wyciągnięte z tych niepełnych danych testują  w praktyce. Często prowadzą do błędnych wniosków, ale czasem się udaje. Siła myślenia indukcyjnego uderza jednak dużo dalej. Rozwija wyobraźnię. Pozwala integrować uczestników zabawy, a im samym przybliżyć się do Tajemnicy. Tajemnicy Wszechświata.
Już dziś zapytaj o możliwość zaproszenia planetarium Astro Arena do siebie.
Myślenie indukcyjne
Historia walki miÄ™dzy dominacjÄ… prawej i lewej półkuli w mózgu jest stara jak ciaÅ‚o modzelowate, które spina te półkule niczym klamra peÅ‚na nerwów i informacji. Co ciekawe – starożytni nie dopatrywali siÄ™ Å›ladów walki pomiÄ™dzy półkulami. Dla naszych przodków każda z części mózgu miaÅ‚a swojÄ… funkcjÄ™. Każdy czÅ‚owiek zobowiÄ…zany byÅ‚ do dbania o holistyczne zastosowanie możliwoÅ›ci swojego mózgu. Tak samo rzecz siÄ™ ma z myÅ›leniem dedukcyjnym i indukcyjnym. Nam wydaje siÄ™, że dedukcja – myÅ›lenie lewÄ… półkulÄ… – zdominowaÅ‚a już Å›wiat, wiÄ™c wszelkie wnioski mamy wyprowadzać ze sÅ‚usznych praw przyrody. Tymczasem już Arystoteles (jego popiersie na zdjÄ™ciu obok) wyraźnie rozgraniczyÅ‚ myÅ›lenie dedukcyjne od indukcyjnego i we wnioskowaniu nakazaÅ‚ swoim uczniom wykorzystać synergiÄ™ miÄ™dzy lewÄ… a prawÄ… półkulÄ…. To przecież wyciÄ…ganie wniosków z niepeÅ‚nych faktów, wyobraźnia pozwalajÄ…ca te fakty łączyć oraz mniej lub bardziej logiczne skojarzenia sÄ… podstawÄ… myÅ›lenia indukcyjnego. Może ono mieć miejsce tylko dziÄ™ki prawej, tej kreatywnej, części mózgu.
Przeczytaj więcej o myśleniu indukcyjnym w nowym wpisie Tajemnica Wszechświata!
MyÅ›lenie indukcyjne to przede wszystkim rozumowanie praktyczne, bazujÄ…ce na doÅ›wiadczeniu empirycznym. We wnioskowaniu korzystamy ze wszystkich zmysłów: smakujemy (herbatÄ™ sÅ‚odzonÄ… nowym typem sÅ‚odzika), wÄ…chamy (coÅ› co wyglÄ…da na pachnÄ…cy kwiat), nasÅ‚uchujemy (szumu lasu, który widzimy przez lornetkÄ™), dotykamy (twarde skaÅ‚y zbudowane z masy papierowej), oglÄ…damy (opóźnione pociÄ…gi na przepeÅ‚nionych dworcach). SÄ…dy wyciÄ…gniÄ™te z niepeÅ‚nych danych testujemy w praktyce. I to jest siÅ‚a myÅ›lenia „od szczegółu do ogółu”.
MyÅ›lenie indukcyjne nazywane jest myÅ›leniem wielopoziomowym, lateralnym. Edward de Bono – Å›wiatowej sÅ‚awy autorytet w dziedzinie myÅ›lenia lateralnego – namawia każdego do stymulowania nieograniczonego potencjaÅ‚u prawej półkuli. Można to robić np. szukajÄ…c zwiÄ…zku przyczynowego pomiÄ™dzy losowo wybranymi wyrazami. Spróbuj teraz – Drogi Czytelniku – odszukać logiczne połączenie miÄ™dzy wyrazami „kubek”, „oÅ›miornica” oraz „książka”…
W Astro Arena naturalnie wykorzystujemy myÅ›lenie indukcyjne. Już najmÅ‚odszych widzów zachÄ™cam do wyszukiwania zwiÄ…zków pomiÄ™dzy migoczÄ…cymi punktami gwiazd i liniami łączonymi je w gwiazdozbiory. Te linie nastÄ™pnie próbujemy nazywać i… sprawdzamy jak astronomowie wyobrażajÄ… sobie konkretne gwiazdozbiory. Spójrz obok. Te połączone linie charakteryzujÄ… gwiazdozbiory widoczne na północnej półkuli. Zanim jednak zidentyfikujesz konkretnÄ… konstelacjÄ™ spróbuj pomyÅ›leć co przedstawiajÄ… te połączone punkty. Latawiec, domek, zygzak, a może Å‚yżka? Nic podobnego.
Okazuje siÄ™, że twórcy gwiazdozbiorów dużo efektywniej korzystali z prawej półkuli mózgu. Oni na niebie widzieli kolorowe sceny. Na niebie mitologia przeplata siÄ™ z rzeczywistoÅ›ciÄ…. SÄ… znane wszystkim niedźwiedzie (Wielka i MaÅ‚a Niedźwiedzica), sÄ… mityczne postaci (np. Herkules, Adromenda), sÄ… wreszcie popularne zwierzÄ™ta (Lew, Skorpion, OrzeÅ‚ itp.). Gwiazdy – na pozór bezbarwne – potrafili doskonale pokolorować. Widzieli ruch i akcjÄ™. AkcjÄ™, która do dziÅ› rozgrywa siÄ™ na niebie.
Z gwiazdozbiorami jest tak, że większość z nich ponazywali już nasi przodkowie wiele wieków temu. Nowożytni naukowcy musieli jedynie uporządkować wyobrażenia sumeryjskie, babilońskie, starożytnych Greków i Rzymian. Z pewnym dość ważnym wyjątkiem. Mechanika nieba dzieli nieboskłon na półkulę północną i południową. Tych najbardziej południowych gwiazdozbiorów nasi przodkowie nie mogli stworzyć, bo ich nie widzieli. Są znane dopiero od czasów wielkich odkryć geograficznych. Są więc na południowym niebie Obłoki Magellana, które historycznie pierwszy wypatrzył portugalski żeglarz Ferdynand Magellan, są gwiazdozbiory kojarzące się z takimi nowoczesnymi przyrządami jak sekstant, cyrkiel czy teleskop.
Z niebem i gwiazdozbiorami jest wiÄ™c tak samo jak z mózgiem i jego półkulami. Nie da siÄ™ zrozumieć tego fenomenu bez holistycznego podejÅ›cia do tematu. Musimy spojrzeć na niebo z perspektywy dwóch półkul. Z pojedynczych gwiazd da siÄ™ jednak uÅ‚ożyć gwiazdozbiory – niewielkie obiekty, które w kreatywny sposób pozwalajÄ… orientować siÄ™ na niebie. Gwiazdozbiory – w ramach starożytnych skojarzeÅ„ – współpracujÄ… ze sobÄ…. Orion walczy z Bykiem, Å»agiel z Kilem i RufÄ… tworzÄ… OkrÄ™t Argonautów, a Kasjopea jest żonÄ… Cefeusza, matkÄ… Andromedy (patrz obrazek obok). W ten sposób każda pogodna noc zachÄ™ca do myÅ›lenia indukcyjnego. Metody, która rozwija wyobraźniÄ™ i kreatywność. Pozwala dzieciom czuć siÄ™ pewniej w zatomizowanym Å›wiecie. W przypadku niepogody zapraszam pod miÄ™kkÄ… kopułę planetarium Astro Arena.
Już dziś zapytaj o możliwość zaproszenia planetarium Astro Arena do siebie.
Astronomiczne mnemotechniki
Zawód astronoma, bardzo ciekawy i pozornie nieodłącznie zwiÄ…zany z piÄ™knymi fotografiami obiektów astronomicznych, romantycznym widokiem sierpa Księżyca, pierÅ›cieni Saturna i gwiazd, jest jednak przede wszystkim żmudnÄ… pracÄ… teoretycznÄ…. Po godzinach obserwacji nastÄ™pujÄ… dÅ‚ugie dni i tygodnie obliczeÅ„ oraz symulacji. W zawodzie astronoma niezbÄ™dne jest gruntowne przygotowanie akademickie. Prawa fizyki rzÄ…dzÄ…cych Å›wiatem nie sÄ… wcale naukÄ… Å‚atwÄ…. Wiele zawiÅ‚ych astronomicznych lekcji można jednak przedstawić prosto. Z pomocÄ… kilku interesujÄ…cych mnemotechnik dość Å‚atwo poznasz prawa niezmiennie rzÄ…dzÄ…ce Kosmosem. Zacznijmy od zagadnienia stosunkowo trudnego… WiÄ™cej w moim artykule Astronomiczne Mnemotechniki.
Mózg astronoma
Porównanie ludzkiego mózgu do obiektów astronomicznych jest stosowane rzadko. A przecież każdy z nas posiada narzÄ…d, który jak nic innego we WszechÅ›wiecie przypomina… galaktykÄ™. Liczba aktywnych komórek nerwowych w ludzkim mózgu siÄ™ga 100 mld, co oznacza ten sam rzÄ…d wielkoÅ›ci, co ilość gwiazd w Drodze Mlecznej (zależnie od szacunków przyjmuje siÄ™, że w naszej Galaktyce jest od 100 do 400 mld gwiazd). WÅ‚aÅ›nie ta astronomiczna liczba neuronów jest odpowiedzialna za życie każdej istoty ludzkiej. Mózg steruje naszymi funkcjami życiowymi, naszymi odruchami, pragnieniami, zmysÅ‚ami i pamiÄ™ciÄ…. Od rozwoju poszczególnych części mózgu zależy wiedza czÅ‚owieka, jej zastosowanie, umiejÄ™tność współżycia spoÅ‚ecznego oraz wszelkie pasje i zainteresowania, a także problemy emocjonalne… WiÄ™cej o tym fenomenie w artykule, który wraz z Tomkiem Lewickim napisaliÅ›my do najnowszego numeru Uranii – PostÄ™pów Astronomii.
PoczÄ…tki
Wszystko ma swój poczÄ…tek. Moja przygoda z astronomiÄ… rozpoczęła siÄ™ w 1. klasie liceum. ZaczÄ…Å‚em wtedy uczÄ™szczać na cotygodniowe zajÄ™cia do planetarium w GrudziÄ…dzu. ProwadziÅ‚a je niezastÄ…piona pani MaÅ‚gosia Åšróbka-Kubiak i czasy te wspominam z nieukrywanym rozrzewieniem…. Potem byÅ‚y Olimpiady Astronomiczne i Wakacje w Planetarium we Fromborku. Spotkania, wyjazdy, obserwacje, przyjaciele. I tak już nam zostaÅ‚o. W 2007 roku – z grupÄ… zwiÄ…zanÄ… z Wakacjami we Fromborku – rozpoczÄ™liÅ›my jednÄ… z najciekawszych inicjatyw astronomicznych: Podbój Polskich Planetariów. DokÅ‚adne relacje z tego „podboju” znajdziecie na stronie Tomasza Lewickiego. W numerze 3/2009 Uranii – PostÄ™pów Astronomii ukazaÅ‚ siÄ™ mój artykuÅ‚ z „półmetka” PPP. ZachÄ™cam do lektury…