Historia walki miÄ™dzy dominacjÄ… prawej i lewej półkuli w mózgu jest stara jak ciaÅ‚o modzelowate, które spina te półkule niczym klamra peÅ‚na nerwów i informacji. Co ciekawe – starożytni nie dopatrywali siÄ™ Å›ladów walki pomiÄ™dzy półkulami. Dla naszych przodków każda z części mózgu miaÅ‚a swojÄ… funkcjÄ™. Każdy czÅ‚owiek zobowiÄ…zany byÅ‚ do dbania o holistyczne zastosowanie możliwoÅ›ci swojego mózgu. Tak samo rzecz siÄ™ ma z myÅ›leniem dedukcyjnym i indukcyjnym. Nam wydaje siÄ™, że dedukcja – myÅ›lenie lewÄ… półkulÄ… – zdominowaÅ‚a już Å›wiat, wiÄ™c wszelkie wnioski mamy wyprowadzać ze sÅ‚usznych praw przyrody. Tymczasem już Arystoteles (jego popiersie na zdjÄ™ciu obok) wyraźnie rozgraniczyÅ‚ myÅ›lenie dedukcyjne od indukcyjnego i we wnioskowaniu nakazaÅ‚ swoim uczniom wykorzystać synergiÄ™ miÄ™dzy lewÄ… a prawÄ… półkulÄ…. To przecież wyciÄ…ganie wniosków z niepeÅ‚nych faktów, wyobraźnia pozwalajÄ…ca te fakty Å‚Ä…czyć oraz mniej lub bardziej logiczne skojarzenia sÄ… podstawÄ… myÅ›lenia indukcyjnego. Może ono mieć miejsce tylko dziÄ™ki prawej, tej kreatywnej, części mózgu.
Przeczytaj więcej o myśleniu indukcyjnym w nowym wpisie Tajemnica Wszechświata!
MyÅ›lenie indukcyjne to przede wszystkim rozumowanie praktyczne, bazujÄ…ce na doÅ›wiadczeniu empirycznym. We wnioskowaniu korzystamy ze wszystkich zmysłów: smakujemy (herbatÄ™ sÅ‚odzonÄ… nowym typem sÅ‚odzika), wÄ…chamy (coÅ› co wyglÄ…da na pachnÄ…cy kwiat), nasÅ‚uchujemy (szumu lasu, który widzimy przez lornetkÄ™), dotykamy (twarde skaÅ‚y zbudowane z masy papierowej), oglÄ…damy (opóźnione pociÄ…gi na przepeÅ‚nionych dworcach). SÄ…dy wyciÄ…gniÄ™te z niepeÅ‚nych danych testujemy w praktyce. I to jest siÅ‚a myÅ›lenia „od szczegółu do ogółu”.
MyÅ›lenie indukcyjne nazywane jest myÅ›leniem wielopoziomowym, lateralnym. Edward de Bono – Å›wiatowej sÅ‚awy autorytet w dziedzinie myÅ›lenia lateralnego – namawia każdego do stymulowania nieograniczonego potencjaÅ‚u prawej półkuli. Można to robić np. szukajÄ…c zwiÄ…zku przyczynowego pomiÄ™dzy losowo wybranymi wyrazami. Spróbuj teraz – Drogi Czytelniku – odszukać logiczne poÅ‚Ä…czenie miÄ™dzy wyrazami „kubek”, „oÅ›miornica” oraz „książka”…
W Astro Arena naturalnie wykorzystujemy myÅ›lenie indukcyjne. Już najmÅ‚odszych widzów zachÄ™cam do wyszukiwania zwiÄ…zków pomiÄ™dzy migoczÄ…cymi punktami gwiazd i liniami Å‚Ä…czonymi je w gwiazdozbiory. Te linie nastÄ™pnie próbujemy nazywać i… sprawdzamy jak astronomowie wyobrażajÄ… sobie konkretne gwiazdozbiory. Spójrz obok. Te poÅ‚Ä…czone linie charakteryzujÄ… gwiazdozbiory widoczne na północnej półkuli. Zanim jednak zidentyfikujesz konkretnÄ… konstelacjÄ™ spróbuj pomyÅ›leć co przedstawiajÄ… te poÅ‚Ä…czone punkty. Latawiec, domek, zygzak, a może Å‚yżka? Nic podobnego. 
Okazuje siÄ™, że twórcy gwiazdozbiorów dużo efektywniej korzystali z prawej półkuli mózgu. Oni na niebie widzieli kolorowe sceny. Na niebie mitologia przeplata siÄ™ z rzeczywistoÅ›ciÄ…. SÄ… znane wszystkim niedźwiedzie (Wielka i MaÅ‚a Niedźwiedzica), sÄ… mityczne postaci (np. Herkules, Adromenda), sÄ… wreszcie popularne zwierzÄ™ta (Lew, Skorpion, OrzeÅ‚ itp.). Gwiazdy – na pozór bezbarwne – potrafili doskonale pokolorować. Widzieli ruch i akcjÄ™. AkcjÄ™, która do dziÅ› rozgrywa siÄ™ na niebie.
Z gwiazdozbiorami jest tak, że większość z nich ponazywali już nasi przodkowie wiele wieków temu. Nowożytni naukowcy musieli jedynie uporządkować wyobrażenia sumeryjskie, babilońskie, starożytnych Greków i Rzymian. Z pewnym dość ważnym wyjątkiem. Mechanika nieba dzieli nieboskłon na półkulę północną i południową. Tych najbardziej południowych gwiazdozbiorów nasi przodkowie nie mogli stworzyć, bo ich nie widzieli. Są znane dopiero od czasów wielkich odkryć geograficznych. Są więc na południowym niebie Obłoki Magellana, które historycznie pierwszy wypatrzył portugalski żeglarz Ferdynand Magellan, są gwiazdozbiory kojarzące się z takimi nowoczesnymi przyrządami jak sekstant, cyrkiel czy teleskop.
Z niebem i gwiazdozbiorami jest wiÄ™c tak samo jak z mózgiem i jego półkulami. Nie da siÄ™ zrozumieć tego fenomenu bez holistycznego podejÅ›cia do tematu. Musimy spojrzeć na niebo z perspektywy dwóch półkul. Z pojedynczych gwiazd da siÄ™ jednak uÅ‚ożyć gwiazdozbiory – niewielkie obiekty, które w kreatywny sposób pozwalajÄ… orientować siÄ™ na niebie. Gwiazdozbiory – w ramach starożytnych skojarzeÅ„ – współpracujÄ… ze sobÄ…. Orion walczy z Bykiem, Å»agiel z Kilem i RufÄ… tworzÄ… OkrÄ™t Argonautów, a Kasjopea jest żonÄ… Cefeusza, matkÄ… Andromedy (patrz obrazek obok). W ten sposób każda pogodna noc zachÄ™ca do myÅ›lenia indukcyjnego. Metody, która rozwija wyobraźniÄ™ i kreatywność. Pozwala dzieciom czuć siÄ™ pewniej w zatomizowanym Å›wiecie. W przypadku niepogody zapraszam pod miÄ™kkÄ… kopuÅ‚Ä™ planetarium Astro Arena.
Już dziś zapytaj o możliwość zaproszenia planetarium Astro Arena do siebie.